Televisie anno 2014

De millennial heeft het niet gemakkelijk. Hij wordt verweten de attention-span van een goudvis te hebben, hij zet door zijn veranderend kijk-,luister- en leesgedrag alle gevestigde waarden op zijn kop, en hij gooit dan nog overal Engels tussen ook. Maar hoe gaan de gevestigde waarden daarmee om?
Vandaag: Televisie

Update 8/9: 
 De VRT heeft ons enkele links doorgespeeld: http://innovatie.vrt.be/, http://beta.sambal.be, http://beta.openvrt.be/ en http://instagram.com/ninjanieuws. We moeten ons verhaal hieronder dus lichtjes aanpassen. De VRT innoveert met andere woorden wel degelijk, en dan voornamelijk op technisch vlak. Dat is op zich bijzonder lovenswaardig, maar niet per se iets wat wij als kijker merken. Verder, en daar slaan we even een mea culpa, heeft de VRT wel degelijk projecten die jonge creatievelingen aanmoedigt om content te maken die interessant is voor de jonge generatie. Het probleem is echter dat deze projecten zo goed als onbekend zijn; ofwel worden ze goed verborgen op OP12, ofwel is het via links die toch bijzonder moeilijk te vinden zijn als niet-ingewijde. Dit zijn projecten waar je best trots op mag zijn, dus verkoop ze dan ook een beetje (en we weten nu dat de VRT meeleest ;) ). Nog een laatste tip: maak toch ook werk van een platform op computer waar je gemakkelijk programma's kan herbekijken - desnoods met reclame.

Conclusie: De VRT probeert de jongere kijker te binden door programma's en online-projecten specifiek op maat van de jongere kijker te maken. Het is alleen jammer dat deze programma's en projecten amper worden geadverteerd en bijna onvindbaar zijn zonder voorkennis. Desalniettemin is de VRT beter op weg dan wij hieronder hebben doen uitschijnen.


Origineel verhaal
De millennial kijkt niet meer lineair naar televisie, zo wordt hem verweten. Veel liever kijkt hij wanneer het hem uitkomt, zodat hij de reclame kan doorspoelen, of, streamt hij via internet waar de afleveringen van zijn favoriete serie veel sneller beschikbaar zijn dan op de traditionele zenders zoals één, VTM of Vier. Dat is uiteraard nadelig voor die zenders: door dalende kijkcijfers, dalen de reclame-inkomsten en is er dus minder geld om kwaliteitsvolle programma's te maken. Hetzelfde geldt als het programma wordt opgenomen om de reclame door te spoelen.

Om dit probleem op te lossen zijn er twee oplossingen: ofwel innoveer je, en probeer je op een bepaalde manier toch om kijkers lineair te laten kijken of probeer je om op z'n minst de niet-lineaire kijkers op één of andere manier toch aan je te binden, ofwel steek je huilend je handen in de lucht, trek je aan de mouw van de politiek, en probeer je zo gedaan te krijgen dat niet-lineair kijken ontmoedigd wordt, door bijvoorbeeld een meerprijs aan te rekenen om programma's op te nemen.

VRT
Op dit moment geldt in Vlaanderen dat Vier en ondertussen ook VTM volop voor de eerste oplossing gaan, terwijl de VRT wanhopig blijft vastklampen aan oplossing twee. Dat is op zich niet zo onlogisch, aangezien zij een overheidszender zijn, en dus gegarandeerd geld krijgen. Bijgevolg is de nood tot en drang naar innovatie niet zo groot - om niet te zeggen onbestaande - en is het bij de VRT, zoals wel meer, business as usual. 

De VRT is bijgevolg in een discussie met betrekking tot modernisering en innovatie van het kijkgedrag volstrekt irrelevant. En op dit moment zou ergens op de VRT die dit zou lezen, bijzonder kwaad moeten worden, maar het triestige is dat dat niet eens gebeurd. Het gevolg van dat gebrek aan innovatie is dat het kijkerspubliek van de VRT alleen maar veroudert en de VRT dus eerder vroeger dan later met een serieus probleem zit. Want er gaat heus wel een moment komen dat de VRT het niet alléén maar met overheidsgeld gaat kunnen redden, en daar ben je dus best op voorbereid. Helaas pindakaas, want voorlopig blijven ze ook nog koppig vasthouden aan hun derde nutteloze zender, die vooral een hele hoop meer geld kost dan hij ooit zou kunnen opbrengen.

We moeten wel een kleine pluim op de hoed van de VRT zetten: programma's van de VRT nieuwsdienst kan je tot vijf afleveringen oud gratis bekijken op de site. De rest waar u indirect met belastinggeld voor betaald hebt niet.

VTM
Over naar VTM dan. VTM heeft lang dezelfde strategie als de VRT toegepast: niets doen, en luid roepen dat Telenet maar het verlies aan reclame-inkomsten moest bijbetalen als mensen hun programma's later bekeken dan op het uitzenduur. Ondertussen is echter de bocht ingezet bij VTM; als een donderslag bij heldere hemel kwam een aantal weken geleden het bericht dat het mogelijk werd om hun eigen producties (dat is in dit geval zowat alles waar geen Engels gesproken wordt of zonder sport) gratis online te herbekijken. Het programma wordt dan wel onderbroken door reclame, die je theoretisch gezien niet kan doorspoelen.

Een goede oplossing: je bindt je niet-lineaire kijkers toch aan je, en je haalt nog een beetje reclame-inkomsten uit die kijkers ook. Verder dient nog opgemerkt worden dat afleveringen een maand online blijven en dat een korte registratie verplicht is.

VIER
Vier heeft ook een platform waarop je afleveringen van programma's kan herbekijken met enkele belangrijke verschillen: er is geen reclame, de afleveringen blijven er permanent opstaan maar voor elk programma behalve De Ideale Wereld moet je betalen.  Dit platform is bijgevolg niet zo efficiënt om kijkers aan je te binden; betalen voor een aflevering van een tv-programma is hier niet zo aanvaard en gebeurt zeker niet frequent.

Vier heeft namelijk een andere strategie om het veranderend kijken aan te pakken: ze zetten kijkers aan om lineair te kijken en dit meestal door een begeleidende app te ontwikkelen die kijkers dan kunnen gebruiken tijdens het programma om mee te spelen en een geldprijs te winnen. Gisteren werd Weet Ik Veel uitgezonden, met begeleidende app, en dus het uitstekende moment om de strategie van Vier te testen.

Vijf minuten voor aanvang zaten we dus klaar, met een tablet in onze handen voor de televisie - je bent een millennial of je bent het niet. Het eerste wat ons opviel was dat de app nogal onsubtiel gesponsord werd door een bepaalde bank, wiens logo voortdurend in de linkerbovenhoek vertoefde, en wiens huiskleur gretig en zonder enig spoor van gêne werd overgenomen.

Vervolgens probeerde de app met behulp van de microfoon zich te synchroniseren met hetgeen wat er op het scherm gebeurde. Mooi idee, behalve als je geen microfoon hebt in je tablet (of ander smart-gerei). Daar was gelukkig rekening mee gehouden, want de app liet me toe verder te gaan met de waarschuwing dat 'vragen mogelijks niet overeenkwamen met die op televisie'. Geen overbodige kanttekening, zo bleek later.

Maar we lopen vooruit op de zaken: de eerste tien vragen werkten prima, en we begonnen zelfs plezier te hebben in het feit dat we meer juist hadden dan het obligate blik BV's in de studio. Volledig gelijktijdig met de eerste reclame-onderbreking, meldde onze app hetzelfde. Maar toen liep het fout; terwijl de reclame nog volop bezig was, meldde onze app vrolijk dat we vraag 17 moesten oplossen - vraag 11 tot en met 16 hadden we maar even overgeslagen. Alsof dat nog niet erg genoeg was, was de vraag 'Wie is dit?' en tja, normaal gezien zou je dan op je tv een foto moeten zien, maar wij waren nog volop naar reclame aan het kijken. Iet of wat gefrustreerd moesten we dan maar het antwoord schuldig blijven en gingen we over naar vraag 18, waar ons antwoord, dat juist was, fout werd gerekend.

Dan heb je als millennial twee keuzes: of je gooit je tablet geïrriteerd weg, maar dat is een dure grap. Of je lanceert de hashtag #weetikfail. #weetikfail was gisterenavond even trending en dat is ook geen al te beste reclame. We hebben toen nog even ambachtelijk meegespeeld en de juiste antwoorden in aardappelen gekerfd en via Bpost opgestuurd naar Vier.

Soit, heel dat betoog om te zeggen dat de bedoelingen van Vier dan wel nobel zijn, maar ze ze best ook eens testen. Het is extra pijnlijk omdat Vier ook hard inzet op sociale media - ook een deel van hun offensief om de millennial te veroveren. Dat lukt aardig en niet in het minst dankzij De Ideale Wereld; hoewel de kijkcijfers van dat programma vooralsnog niet om over naar huis te spreken zijn, is het wel veruit het programma waar het meeste buzz op sociale media van te horen is. Zo doet het programma op Facebook bijvoorbeeld beter dan Thuis, dat dikwijls tien keer zoveel kijkers haalt. Daarnaast is ook de site van Vier een pak populairder dan die van de VRT. In totaal zijn op één jaar tijd namelijk de filmpjes van De Ideale Wereld al 4 miljoen keer bekeken. Op de site van de VRT is videocontent nagenoeg van niet nieuwsdienst-programma's nagenoeg onbestaande. De vraag is natuurlijk waar je het meest mee bent: kijkcijfers of buzz op sociale media.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over de mogelijke invloed van Netflix dat eind deze maand in België van start gaat. Over Stievie willen we het niet hebben, want dat is te triestig en beperkt voor worden.

Conclusie
Langzaam maar zeker beginnen de commerciële tv-zenders in te zien dat er ook alternatieven moeten bestaan naast lineair tv-kijken en dat die best van henzelf komen. De VRT danst ondertussen op Happy van Pharell Williams en stoft de videotapes van F.C. De Kampioenen nog eens af.